|
|
Recentelijk was ik een beetje in de war met de stelling die waait binnen de blindengemeenschap over het verschil tussen blind zijn bij geboorte en blind zijn op latere leeftijd en de visie daaromtrent in dans. Het lijkt mij in de eerste plaats ook logisch dat iemand die ooit nog zag een bepaalde herinnering heef over hoe het motorisch was toen men nog zag. Maar vorige week was ik aan de telefoon met een heel toffe dame, Eva, die de oogziekte van retinitis pigmentosa heeft en mij liet verstaan dat ze haar herinnering als ziende aan het verliezen is terwijl het geheugen aan lichaamstaal het aan het overnemen is.
Ik ben er nog niet helemaal uit wat blinde mensen hiermee bedoelen, maar ik vermoed dat het gaat over dingen die worden vergeten of naar de achtergrond verdwijnen terwijl nieuwe referentiepunten ontstaan aan de hand van de andere zintuigen. Ik maak het mijn taak om de eerst volgende keer dat te gaan uit zoeken, want zoals gezegd, ik zie het niet en moet het mij dus voorstellen. Maar stel dat je, in plaats van de ene op de andere dag blind wordt, je van de ene op de andere dag terug kan zien. Dat terwijl je jaren niet zag? Ik stel mij de vraag of de schok dan niet al even groot zou zijn? En zou die dan nog groter zijn wanneer je blind geboren bent of bij heel jonge leeftijd het zicht verloor en je plots 30 jaar later al zient wakker wordt?
Ik kan mij best voorstellen dat de verwarring immens moet zijn en dat alle referentiepunten van weleer misschien niet verdwijnen maar wel volledig in vraag worden gesteld en dienen te worden geherprogrammeerd. Zou de onrust niet even groot zijn? Bepaalde dingen die je zo of zo interpreteerde en dat je tot de conclusie komt dat dat helemaal anders is dan wat je je erbij voorstelde? Of beter gezegd plotseling helemaal anders aanvoelt? Ik denk dan automatisch aan de legende van Romulus en Remus, de oprichters van Rome, die als tweeling waren opgevoed door een wolvin. Of nog beter aan Tarzan, die onder de apen opgroeide en koning werd van de jungle. Tarzan wordt mens op het ogenblik hij Jane leert kennen en betreedt daarna de mensenwereld. Snel blijkt dat hij dan nog een of andere lord is en in een mum van tijd wordt hij een echte heer met alle etiquette en kennis van dien. Maar af en toe keert hij terug naar de jungle om in bomen te gaan klimmen en zijn allom bekende schreeuw te gaan uitschreeuwen: meester over de jungle zijnde, of anders gezegd “mens onder dieren”. Dus in deze uitwijding denk ik dan zo: je wordt wakker en je ziet opnieuw. Bijvoorbeeld met een bionisch oog voor mensen met de ziekte van Rhetinitis?
Wat gebeurd er dan? Ik stel de vraag graag aan de lezers van #do:
- Stel je voor dat je morgenvroeg wakker wordt en je opnieuw kan zien? Wat zou dat met je doen?
- Hoe zou jij dan staan tegenover je vorige referentiepunten en hoe zou je staan tegenover de nieuwe?
- Kan je je zoiets inbeelden?
- Neem je de oude referentiepunten nog steeds als enige waarheid?
- Wat in het geval je oude en nieuwe referentiepunten gaat combineren?
- Hoe hard denk je dat zien een impact zou hebben op je zijn?
- Hoe hard denk je dat zien het opnieuw overneemt? En hoe snel denk je dat dat zou gebeuren?
Als we dit nu eens toepassen op dans:
- Heeft motorische referentie zin?
- Wat denk je dat dat zou doen met je dansskills?
- Wat denk je dat, dat zou doen met je zelfvertrouwen?
- Wat denk je dat dat zou doen met de esthetische afwerking van een beweging?
Wat ik constateerde bij Georgia, een dame die heel goed salsa danst en blind is van geboorte is dat elke insteek van blind bij geboorte of blind bij ziekte geen invloed heeft op de uitwerking van de figuur.
Kijk zelf maar eens hoe ze hier aan de slag gaat met de figuur: “coca-cola”
De coca-cola is een internationaal erkende figuur binnen de cubaanse salsa, waarbij er op een loodrechte lijn een linkerdraai wordt gemaakt en dit aan de hand van de begeleiding van de danspartner. De leider houd de dame loodrecht op zijn as en trekt die dan in een mooie rechte linkerdraai van plaats a naar plaats b met 180 graden. Georgia draait zelf 360 graden :
Fimpje Georgia:
Voor diegene die het zien, ze doet het uitstekend.
Georgia is zoals we zeggen motorisch sterk als blinde. Het is nu eenmaal zo dat sommige mensen motorisch sterker geboren worden dan anderen. Natuurlijk zijn opvoeding van beweging in de beginjaren en jeugd blijvend zeer belangrijk.
Blind bij geboorte of blind door ziekte, er moet een onderscheid gemaakt worden tussen een sport met een protocol of één zonder protocol. Houden we ons aan de regels van deze sport of niet? Jammerlijk vind ik het dan dat er binnen een zo kleine gemeenschap als de blindengemeenschap waar elke stem telt een opsplitsing zou worden gemaakt tussen blinden bij geboorten of blinden door ziekte in dans. Ik vind dat pijnlijk want elke stem telt en verenigd kan men veel meer bereiken.
Blind of niet, in elke sport is protocol de enige uitweg en de enige taal. Een structurele basis van een dansstijl dient als enige referentie. Of het nu gaat over klassiek ballet, jazz, hiphop, tendance en ook salsa. De regel is voor iedereen gelijk en blinden komen er dus niet mee weg om maar wat te gaan doen.
Denk maar aan torbal en het reglement van G-sport Vlaanderen waarvoor ik hier de link naar deel :
https://www.gsportvlaanderen.be/uploads/documents/Reglement-torbal-pdf.pdf
Daarin beschrijft men in de eerste alinea :
Techniek, kracht en concentratievermogen zijn daarom de basiscomponenten voor deze sport.
Dus dat hoort ook zo te zijn in dans en geldt een algemene classificatie.
Toegegeven binnen de danssport is classificatie niet altijd even perfect uitgeschreven. Algemene regels zijn echter bekend, dat geldt zo voor klassiek ballet maar ook voor amateurdansen zoals salsa of andere koppeldansen (kizomba of lindy hop, ….). De chaos aan overaanbod zorgt er echter wel voor dat classificatie in dans beter kan en eigenlijk beter zou moeten. Maar uiteraard is dit dan weer gebonden aan de stijl en de kwaliteitsnormen bepaald binnen de stijl. Ik denk daarbij bv. aan de balletwedstrijd van Lausanne, waarbij de allerbeste dansers ter wereld worden beoordeeld.
Bij torbal maken ze o.a. ook een onderscheid tussen beperkte lichaamspositie en vrije lichaamspositie en zeer specifiek wordt omschreven wanneer het ene moet en het andere kan. Zo dient dat dus ook te worden toegepast op dans voor blinden en slechtzienden. Indien er ruimte wordt gecreëerd voor individuele interpretatie dient eerst en bovenal rekening gehouden te worden met het opgelegde kader waarbinnen wordt gefungeerd.
Ik moedig daarom elke blinde (of dat nu bij geboorte is of niet) aan om een eigen sportprotocol uit te schrijven. Vind een dansstijl uit dat toegang geeft voor iedereen waarbij alle mensen kunnen genieten van hoe te dansen met de ogen toe en laat de wereld genieten van ….. bovenzinnelijke elementen….