Een juiste lichaamshouding wordt mogelijk gemaakt door een complex samenspel van sensorische informatie en motorische reacties. Voor blinde en slechtziende personen kunnen deze evenwichtsmechanismen verstoord raken, wat kan leiden tot uitdagingen in het dagelijks leven. Dat is ook zo in de sport en zeker in de danssport.
Voor deze oefening zoeken we individueel uit in welke mate jouw gebrek aan zicht voor hindernissen zorgen in het behouden van evenwicht en wat de oplossing zou kunnen zijn
Wanneer? 3 december 15.00
Waar? Port Arthurlaan 33 9000 Gent
Algemene info:
Ons evenwichtssysteem zorgt ervoor dat we stevig op onze voeten staan. Het evenwichtscentrum in onze hersenen krijgt informatie vanuit drie bronnen:
de ogen: vertellen ons waar in de omgeving we ons bevinden
de spieren en gewrichten: de spanning in onze spieren en gewrichten vertelt ons hoe ons lichaam beweegt of in welke houding we staan het evenwichtsorgaan in het linker- en rechterbinnenoor: neemt de bewegingen van ons hoofd waar en de stand ervan tegenover de zwaartekracht
De hersenen verwerken deze informatie en zorgen ervoor dat onze blik met behulp van compenserende oogbewegingen stabiel blijft. Wanneer het evenwichtssysteem het moet doen met één minder is het dan ook vanzelfsprekend dat mensen met een visuele handicap voor immense uitdagingen staan in het aanleren, behouden en verwerven van een juist evenwicht en balans in hun beweging. Slechtziende personen maken vaak hierdoor compenserende technieken om hun omgeving beter waar te nemen. Slechtzienden passen hun lichaamshouding aan om hun resterende zintuigen en tactiele waarnemingen beter te benutten. Dit kan leiden tot veranderingen in hoe ze staan, zitten of lopen, en tot veranderingen in spierspanning en gewrichtsbelasting. Deze aanpassingen kunnen tijdelijk voordelen bieden, zoals het beter waarnemen van de omgeving, maar op de lange termijn kunnen ze resulteren in ongunstige houdingspatronen en overmatige spierbelasting. Zo ontstaan er op lange termijn allerhande klachten aan de rug, de nek, de schouders en zelf armen en benen. De danssport is de uitgelezen sport om hier iets aan te doen. Lichaamsstabiliteit is één van de voorgeschreven esthetische regels bij sporten zoals gymnastiek, koordspringen en zeker dans.
Een onderzoeksteam van het Duitse Centrum voor Neurodegeneratieve Ziekten voerde een onderzoek uit over de effecten van dansen en sporten op de evenwichtsvaardigheden en de plasticiteit van de hippocampus bij gezonde senioren.
“Age-related degenerations in brain structure are associated with balance disturbances and cognitive impairment. However, neuroplasticity is known to be preserved throughout lifespan and physical training studies with seniors could reveal volume increases in the hippocampus (HC), a region crucial for memory consolidation, learning and navigation in space, which were related to improvements in aerobic fitness. Moreover, a positive correlation between left HC volume and balance performance was observed. Dancing seems a promising intervention for both improving balance and brain structure in the elderly. It combines aerobic fitness, sensorimotor skills and cognitive demands while at the same time the risk of injuries is low. Hence, the present investigation compared the effects of an 18-month dancing intervention and traditional health fitness training on volumes of hippocampal subfields and balance abilities. Before and after intervention, balance was evaluated using the Sensory Organization Test and HC volumes were derived from magnetic resonance images (3T, MP-RAGE). Fourteen members of the dance (67.21 ± 3.78 years, seven females), and 12 members of the fitness group (68.67 ± 2.57 years, five females) completed the whole study. Both groups revealed hippocampal volume increases mainly in the left HC (CA1, CA2, subiculum). The dancers showed additional increases in the left dentate gyrus and the right subiculum. Moreover, only the dancers achieved a significant increase in the balance composite score. Hence, dancing constitutes a promising candidate in counteracting the age-related decline in physical and mental abilities.” Daarin wordt dus beschreven hoe dans en fitness bevorderlijk is voor het behouden van evenwicht en balans in alledaagse activiteiten voor senioren. Anekdote: onlangs reisde mijn moeder naar het zuiden van Frankrijk. Mijn moeder is 73 en reist heel graag. Ze boekte een reis naar het zuiden van Frankrijk en het Noorden van Spanje. In totaal 20 dagen. Haar reis werd echter een hel toen ze op de eerste dag viel, haar hoofd stootte tegen een betonnen optrapje waarbij de buitenkant van haar wenkbrauw werd geraakt en moest gehecht worden. Ze had immense schrik had haar lens verschoven was die ze hadden gestoken wegens cataract. Een tand barste in twee en moest verwijderd worden en kan niet meer hersteld worden door te weinig bot. Haar handen en vingers waren gedurende weken gekneusd. Ze verloor het bewustzijn. Gelukkig was het enkel dat. Maar toch …
Wat indien je slechziend of blind bent? Is deze uitdaging dan niet nog veel groter?
Het onderzoek wees uit dat na 18 maanden dansen er een veel grotere evenwichtsbewustwording was voor deze gepensioneerde mensen dan voor ze starten met dansen.
In de lessen verwerk ik elke dag nieuwe informatie over evenwicht en balans bij blinden en slechtzienden. Wat het meest voorkomt is de houding van het hoofd t.o.v het lichaam. Vaak is het hoofd teveel naar voor gebogen. Het doet me denken aan vogels, bv. aan duiven die heel ver naar voor hun hoofd uitsteken en dan terug keren. Ik kan me voorstellen dat indien je jaren zo naar voorover gebogen loopt dat dit immense gevolgen moet hebben voor de nek en rug. Het lijkt mij daarom essentieel dat ook de factor “evenwicht en balans” in elk dansprogramma voor dans met blinden en slechtzienden wordt verwerkt.
Binnen een nieuw protocol lijkt het mij essentieel dat een groot dansdeel dus bestaat uit het creëeren van een betere lichaamshouding. Daarvoor zijn er mijns insziens twee zaken heel belangrijk.
De body awarenes van de slechtziende of blinde door zelfonderzoek, verzamelen van informatie, uittesten en onderhouden van een goede houding.
Het creëeren van body awarenes door de trainer en instructeur. Voor deze laatste moeten wij als trainers zelf kennis daaromtrent vewerven en dienen we onderzoek te leveren naar de impact van een evenwichtsstoornis door het wegvallen van de visuele imput. Daarnaast dient de wetenschap in te zetten op onderzoek hieromtrent door bv. het onderwerp te maken van studentenscripties, research etc… En omdat we ergens moeten beginnen nodigen we dus iedereen uit met een visuele handicap om mee te denken en zoeken naar oplossingen voor deze toch wel hele grote dagelijkse problemen.
Iedereen is van harte welkom om dit dus te onderzoeken en aan den lijve te ondervinden. #danceisblind #koningboudewijnstichting Koning Boudewijnstichting #dance #love #life #stadgent #sportvlaanderen #gsportvlaanderen
@koningboudewijnstichting
audiodescriptie:
video 1: Madina en Manuel doen een evenwichtsoefening waarbij je op één been gaan staan terwijl Michèle telt
video 2: Madina vind dat Manuel te snel danst. We vinden het grappig.